ETF فیوچرز بیت کوین: راهنمای کامل دروازه ورود سرمایه‌گذاران سنتی

در سال‌های اخیر، دنیای مالی شاهد تلاقی دو حوزه قدرتمند بوده است: بازارهای مالی سنتی و دنیای نوظهور ارزهای دیجیتال. در مرکز این تلاقی، محصولی مالی به نام ETF فیوچرز بیت کوین قرار دارد که به عنوان پلی بین این دو جهان عمل می‌کند. راه‌اندازی این صندوق‌ها یک نقطه عطف مهم در تاریخ پذیرش بیت‌کوین بود و درهای جدیدی را به روی سرمایه‌گذاران نهادی و خرد باز کرد. اما ETF چیست؟ فیوچرز بیت کوین چیست و چگونه کار می‌کند؟ و مهم‌تر از همه، یک ETF بیت کوین از نوع فیوچرز چه تفاوتی با نوع اسپات آن دارد؟ این مقاله به طور جامع به این سوالات پاسخ می‌دهد و شما را با تمام جنبه‌های این ابزار مالی پیچیده اما مهم آشنا می‌کند.

 

 

ETF چیست؟ آشنایی با صندوق‌های قابل معامله

برای درک ETF فیوچرز بیت کوین، ابتدا باید با مفهوم خود ETF آشنا شویم. ETF مخفف عبارت Exchange-Traded Fund به معنای “صندوق قابل معامله در بورس” است. ETF یک نوع ابزار سرمایه‌گذاری است که مجموعه‌ای از دارایی‌ها (مانند سهام، اوراق قرضه، یا کالاها) را در خود جای داده و سهام آن مانند سهام یک شرکت عادی در بورس معامله می‌شود.

تصور کنید شما می‌خواهید در ۵۰۰ شرکت بزرگ آمریکا سرمایه‌گذاری کنید. به جای خرید جداگانه سهام هر ۵۰۰ شرکت، می‌توانید یک سهم از ETF شاخص S&P 500 را بخرید. این ETF، سهام تمام این شرکت‌ها را در خود دارد و با خرید یک سهم از آن، شما به طور غیرمستقیم در تمام آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اید. این کار تنوع‌بخشی (Diversification) را بسیار آسان می‌کند و به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا به سادگی در یک بخش کامل از بازار یا یک استراتژی خاص سرمایه‌گذاری کنند. شما می‌توانید لیست بزرگی از ETF های موجود را در وب‌سایت‌هایی مانند ETF Database مشاهده کنید.

 

 

 

فیوچرز بیت کوین چیست؟ معامله بر روی قیمت آینده

بخش دوم نام این محصول، فیوچرز بیت کوین است. قراردادهای آتی یا فیوچرز (Futures Contracts) نوعی از قراردادهای مشتقه (Derivatives) هستند. در یک قرارداد فیوچرز، خریدار و فروشنده توافق می‌کنند که یک دارایی مشخص (مانند بیت‌کوین، نفت یا طلا) را در یک تاریخ مشخص در آینده و با یک قیمت از پیش تعیین شده، معامله کنند.

اما اکثر معامله‌گران فیوچرز، قصد تحویل فیزیکی دارایی را ندارند. آن‌ها از این قراردادها برای دو هدف اصلی استفاده می‌کنند:

1. پوشش ریسک (Hedging): یک ماینر بیت‌کوین که نگران کاهش قیمت در آینده است، می‌تواند قرارداد فروش فیوچرز ببندد تا قیمت فروش خود را از امروز قفل کند.
2. سفته‌بازی (Speculation): یک معامله‌گر که پیش‌بینی می‌کند قیمت بیت‌کوین افزایش خواهد یافت، می‌تواند قرارداد خرید فیوچرز ببندد تا از این افزایش قیمت سود کسب کند، بدون اینکه نیاز به خرید و نگهداری خود بیت‌کوین داشته باشد.

این قراردادها در بورس‌های معتبر و رگوله شده مانند بورس کالای شیکاگو (CME) معامله می‌شوند که این امر به آن‌ها اعتبار و امنیت می‌بخشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد این قراردادها می‌توانید به وب‌سایت CME Group مراجعه کنید.

 

 

ترکیب این دو مفهوم: ETF فیوچرز بیت کوین چیست؟

حالا با کنار هم قرار دادن این دو مفهوم، به تعریف ETF فیوچرز بیت کوین می‌رسیم. این نوع ETF، به جای نگهداری مستقیم خود بیت‌کوین (که به آن ETF اسپات می‌گویند)، در قراردادهای فیوچرز بیت کوین سرمایه‌گذاری می‌کند. به عبارت دیگر، این صندوق مالکیت فیزیکی بیت‌کوین را ندارد، بلکه ارزش آن بر اساس عملکرد قراردادهای آتی بیت‌کوین در بورس‌های معتبر مانند CME تعیین می‌شود.

سرمایه‌گذاران با خرید سهام این ETF، به طور غیرمستقیم در معرض نوسانات قیمت بیت‌کوین قرار می‌گیرند، بدون اینکه نیاز به باز کردن حساب در صرافی‌های ارز دیجیتال، مدیریت کلیدهای خصوصی یا نگرانی در مورد امنیت کیف پول خود داشته باشند. آن‌ها می‌توانند این ETF را از طریق همان حساب کارگزاری سنتی خود که با آن سهام اپل یا آمازون را می‌خرند، معامله کنند.

 

تایید ETF چیست و چرا اینقدر مهم بود؟

برای سال‌ها، شرکت‌های مالی بزرگ تلاش می‌کردند تا مجوز راه‌اندازی یک ETF بیت کوین را از کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) دریافت کنند. اما SEC همواره به دلیل نگرانی‌هایی مانند نوسانات شدید قیمت، پتانسیل دستکاری بازار و عدم وجود نظارت کافی، با این درخواست‌ها مخالفت می‌کرد.

نقطه عطف در اکتبر ۲۰۲۱ رخ داد. در این تاریخ، SEC برای اولین بار با راه‌اندازی یک ETF فیوچرز بیت کوین موافقت کرد. سوال “تایید ETF چیست؟” در این زمینه به معنای دریافت مجوز قانونی از نهاد نظارتی اصلی بازارهای مالی آمریکا بود. دلیل موافقت SEC با نوع فیوچرز این بود که این قراردادها در بورس‌های رگوله شده (CME) معامله می‌شوند و تحت نظارت قوانین فدرال قرار دارند، که این امر نگرانی‌های مربوط به دستکاری بازار را تا حد زیادی کاهش می‌داد. این تأیید، یک پیروزی بزرگ برای صنعت کریپتو بود و به عنوان نشانه‌ای از پذیرش جریان اصلی (Mainstream Adoption) تلقی شد. شما می‌توانید جزئیات مربوط به این تصمیمات را در وب‌سایت SEC دنبال کنید.

 

 

 

تفاوت کلیدی ETF فیوچرز بیت کوین با ETF اسپات بیت کوین

اگرچه هر دو نوع ETF به سرمایه‌گذاران امکان سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین را می‌دهند، اما تفاوت‌های ساختاری مهمی با هم دارند که بر عملکرد آن‌ها تأثیر می‌گذارد.

ETF اسپات بیت کوین: مالکیت مستقیم

یک ETF بیت کوین از نوع اسپات (Spot)، مستقیماً خود بیت‌کوین فیزیکی را خریداری و در کیف پول‌های امن (Cold Storage) نگهداری می‌کند. ارزش هر سهم این ETF به طور مستقیم با قیمت لحظه‌ای (اسپات) بیت‌کوین در بازار مرتبط است. این ساده‌ترین و مستقیم‌ترین راه برای سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین از طریق بازارهای سنتی است. (ETFهای اسپات بیت‌کوین سرانجام در ژانویه ۲۰۲۴ توسط SEC تأیید شدند).

 

ETF فیوچرز بیت کوین: چالش‌های ساختاری

همانطور که گفتیم، این نوع ETF در قراردادهای آتی سرمایه‌گذاری می‌کند. این ساختار، پیچیدگی‌ها و هزینه‌هایی را به همراه دارد که می‌تواند بر بازدهی آن تأثیر بگذارد:

هزینه‌های رول‌اوور (Roll-over Costs): قراردادهای فیوچرز تاریخ انقضا دارند. برای اینکه صندوق به طور مداوم در معرض قیمت بیت‌کوین باقی بماند، باید قبل از انقضای قرارداد فعلی، آن را بفروشد و یک قرارداد جدید برای ماه بعد بخرد. این فرآیند “رول‌اوور” نامیده می‌شود.

کانتنگو (Contango) و بک‌واردیشن (Backwardation):

• کانتنگو: زمانی است که قیمت قراردادهای آتی ماه‌های آینده، بالاتر از قیمت فعلی (اسپات) است. در این حالت، صندوق مجبور است قراردادهای ارزان‌تر را بفروشد و قراردادهای گران‌تر را بخرد که این امر به مرور زمان باعث کاهش بازدهی آن نسبت به قیمت اسپات بیت‌کوین می‌شود. این پدیده به “کشش کانتنگو” (Contango Bleed) معروف است.
• بک‌واردیشن: حالتی است که قیمت قراردادهای آتی، پایین‌تر از قیمت اسپات است. در این حالت، فرآیند رول‌اوور می‌تواند به نفع صندوق تمام شود.

خطای ردیابی (Tracking Error): به دلیل این هزینه‌ها و پیچیدگی‌ها، عملکرد یک ETF فیوچرز بیت کوین ممکن است همیشه دقیقاً با عملکرد قیمت اسپات بیت‌کوین مطابقت نداشته باشد.

به دلیل این چالش‌ها، بسیاری از سرمایه‌گذاران بلندمدت، ETF اسپات را به نوع فیوچرز ترجیح می‌دهند. با این حال، نوع فیوچرز همچنان ابزار مفیدی برای معامله‌گران کوتاه‌مدت و کسانی است که می‌خواهند از استراتژی‌های مبتنی بر فیوچرز استفاده کنند. برای تحلیل‌های عمیق‌تر در مورد بازارهای مالی، می‌توانید به منابع معتبری مانند وال استریت ژورنال یا فایننشال تایمز مراجعه کنید.

 

 

 

مزایا و معایب ETF فیوچرز بیت کوین

مزایا:

• دسترسی آسان: به سرمایه‌گذاران سنتی اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به دانش فنی کریپتو، در بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کنند.
• نظارت و رگولاسیون: این ETFها در بورس‌های معتبر معامله شده و تحت نظارت نهادهایی مانند SEC هستند که این امر به سرمایه‌گذاران اطمینان بیشتری می‌دهد.
• عدم نیاز به نگهداری و امنیت: سرمایه‌گذاران نگران مدیریت کیف پول، کلیدهای خصوصی و خطر هک شدن نیستند.
• مزایای مالیاتی: در برخی کشورها، معامله ETFها از نظر مالیاتی ساده‌تر از معامله مستقیم ارزهای دیجیتال است.

معایب:

• عدم مالکیت واقعی بیت‌کوین: شما مالک بیت‌کوین واقعی نیستید و نمی‌توانید آن را به کیف پول شخصی خود منتقل کنید. “نه کلید شما، نه کوین شما” (Not your keys, not your coins).
• پیچیدگی و هزینه‌های اضافی: هزینه‌های رول‌اوور و پدیده کانتنگو می‌تواند بازدهی بلندمدت را کاهش دهد.
• خطای ردیابی: عملکرد آن ممکن است با قیمت اسپات بیت‌کوین متفاوت باشد.
• هزینه مدیریت (Expense Ratio): مانند تمام ETFها، این صندوق‌ها نیز یک هزینه مدیریت سالانه دریافت می‌کنند.

 

 

 

نتیجه‌گیری: یک گام مهم، اما نه گام نهایی

راه‌اندازی و تایید ETF فیوچرز بیت کوین یک لحظه تاریخی و یک گام بسیار مهم در مسیر پذیرش بیت‌کوین به عنوان یک طبقه دارایی مشروع بود. این محصول مالی توانست پلی بین دنیای سنتی و دنیای نوظهور کریپتو ایجاد کند و سرمایه نهادی قابل توجهی را به این بازار جذب نماید. با این حال، همانطور که بررسی کردیم، این محصول بی‌نقص نیست و پیچیدگی‌های ساختاری آن، به ویژه برای سرمایه‌گذاران بلندمدت، چالش‌هایی را به همراه دارد.

درک تفاوت بین ETF فیوچرز بیت کوین و نوع اسپات آن، برای هر سرمایه‌گذاری که قصد ورود به این حوزه را دارد، ضروری است. در حالی که نوع فیوچرز اولین دروازه ورود به بازارهای رگوله شده بود، تأیید ETFهای اسپات در سال ۲۰۲۴، بازی را به طور کامل تغییر داد و راهی مستقیم‌تر و کارآمدتر برای سرمایه‌گذاری در قیمت بیت کوین فراهم آورد. با این وجود، ETFهای فیوچرز همچنان جایگاه خود را به عنوان ابزاری برای استراتژی‌های معاملاتی خاص حفظ کرده‌اند.