در تاریخ فناوری، نام‌های کمی به اندازه ساتوشی ناکاموتو مرموز و تأثیرگذار بوده‌اند. این نام، که گمان می‌رود یک نام مستعار باشد، متعلق به فرد یا گروهی است که در سال ۲۰۰۸ با انتشار یک وایت‌پیپر ۹ صفحه‌ای، جهان را با مفهومی انقلابی به نام بیت‌کوین آشنا کرد. اما ساتوشی ناکاموتو کیست؟ چرا ناپدید شد و چه میراثی از خود به جای گذاشت؟ این مقاله به عمق این معمای بزرگ فرو می‌رود و به تمام سوالات شما، از جمله داستان آخرین پیام ساتوشی ناکاموتو، جزئیات کیف پول ساتوشی ناکاموتو و مفهوم فنی ساتوشی بیت کوین پاسخ می‌دهد.
فهرست مطلب
ساتوشی ناکاموتو کیست؟ بزرگترین معمای دنیای مدرن
در ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸، ایمیلی حاوی یک لینک به یک وایت‌پیپر با عنوان “بیت‌کوین: یک سیستم پول نقد الکترونیکی همتا به همتا” به یک لیست پستی از متخصصان رمزنگاری ارسال شد. فرستنده این ایمیل، فردی با نام ساتوشی ناکاموتو بود. این وایت‌پیپر، راه‌حلی هوشمندانه برای یک مشکل دیرینه در علوم کامپیوتر به نام “مشکل خرج کردن دوباره” (Double-Spending Problem) ارائه می‌داد و طرح کلی یک سیستم پولی غیرمتمرکز را ترسیم می‌کرد که به هیچ بانک یا دولت مرکزی وابسته نبود.
از همان ابتدا، مشخص بود که ساتوشی ناکاموتو دانش عمیقی در حوزه‌های رمزنگاری، اقتصاد، و شبکه‌های کامپیوتری دارد. او با تسلط کامل به زبان انگلیسی و با لحنی دقیق و فنی، به سوالات و انتقادات پاسخ می‌داد. با این حال، هیچ اطلاعات شخصی از خود فاش نکرد. تمام ارتباطات او از طریق ایمیل و یک فروم به نام Bitcointalk صورت می‌گرفت و همین امر، هویت او را به یک راز تبدیل کرد. آیا او یک فرد بود یا یک گروه از نوابغ؟ آیا ژاپنی بود، همانطور که از نامش برمی‌آید، یا این نام تنها یک پوشش بود؟ اینها سوالاتی است که پس از گذشت بیش از یک دهه، هنوز پاسخی قطعی برایشان وجود ندارد.
میراث ساتوشی ناکاموتو: خلق بیت کوین و بلاکچین
مهم‌ترین دستاورد ساتوشی ناکاموتو، نه فقط خلق یک ارز دیجیتال جدید، بلکه اختراع فناوری زیربنایی آن یعنی بلاکچین بود. او با ترکیب مفاهیم موجود مانند رمزنگاری کلید عمومی و اثبات کار (Proof-of-Work)، یک سیستم امن، شفاف و تغییرناپذیر برای ثبت تراکنش‌ها ایجاد کرد. در ۹ ژانویه ۲۰۰۹، ساتوشی ناکاموتو اولین بلاک در زنجیره بیت‌کوین را استخراج کرد که به آن “بلاک جنسیس” یا “بلاک پیدایش” می‌گویند. او در این بلاک، پیامی را برای همیشه حک کرد که به نوعی بیانیه مأموریت بیت‌کوین محسوب میشود:
“The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks”
این تیتر از روزنامه تایمز لندن، به بحران مالی سال ۲۰۰۸ و ناکارآمدی سیستم بانکی سنتی اشاره داشت. ساتوشی با این کار نشان داد که بیت‌کوین به عنوان یک جایگزین برای این سیستم متمرکز و شکننده طراحی شده است. شما می‌توانید جزئیات بلاک جنسیس بیت‌کوین را در یک کاوشگر بلاک مشاهده کنید.
ناپدید شدن ناگهانی و آخرین پیام ساتوشی ناکاموتو
ساتوشی ناکاموتو حدود دو سال به طور فعال در توسعه بیت‌کوین مشارکت داشت. او کد اولیه را نوشت، با توسعه‌دهندگان اولیه همکاری کرد و در فروم‌ها به سوالات پاسخ می‌داد. اما در اواسط سال ۲۰۱۰، او به تدریج خود را از پروژه کنار کشید. او کنترل مخزن کد منبع بیت‌کوین را به گوین اندرسن (Gavin Andresen)، یکی از توسعه‌دهندگان اصلی، واگذار کرد و مالکیت دامنه Bitcoin.org را به سایر اعضای جامعه سپرد.
آخرین پیام ساتوشی ناکاموتو به جامعه
آخرین پیام عمومی شناخته شده از ساتوشی ناکاموتو در فروم Bitcointalk در تاریخ ۱۲ دسامبر ۲۰۱۰ ثبت شد. اما آخرین پیام ساتوشی ناکاموتو که به صورت خصوصی به یکی از توسعه‌دهندگان ارسال شد، در ۲۶ آوریل ۲۰۱۱ بود. او در این ایمیل به مایک هرن (Mike Hearn) نوشت:
“I’ve moved on to other things. It’s in good hands with Gavin and everyone.”
این جمله کوتاه و ساده، “من به سراغ کارهای دیگری رفته‌ام. پروژه در دستان خوب گوین و بقیه است.”، پایان حضور مردی بود که بزرگترین اختراع مالی قرن ۲۱ را به دنیا هدیه داده بود. از آن تاریخ به بعد، دیگر هیچ پیامی از حساب‌های کاربری شناخته شده او ارسال نشد و ساتوشی برای همیشه در سایه‌ها ناپدید گشت.
چرا ساتوشی ناپدید شد؟
دلایل ناپدید شدن او همچنان موضوع بحث و گمانه‌زنی است. برخی معتقدند او می‌خواست از توجه دولت‌ها و نهادهای قانونی که ممکن بود او را به دلیل خلق یک سیستم پولی خارج از کنترلشان تحت پیگرد قرار دهند، دوری کند. برخی دیگر بر این باورند که او می‌دانست برای اینکه بیت‌کوین واقعاً غیرمتمرکز شود، باید خالق آن از صحنه خارج شود تا هیچ رهبر یا نقطه مرکزی برای حمله یا اعمال نفوذ وجود نداشته باشد. این اقدام، بزرگترین هدیه او به بیت‌کوین بود: استقلال کامل.
مظنونین اصلی: چه کسانی ممکن است ساتوشی ناکاموتو باشند؟
در طول سال‌ها، افراد زیادی به عنوان ساتوشی ناکاموتو واقعی معرفی شده یا خود را مدعی این عنوان دانسته‌اند. در ادامه به مشهورترین گزینه‌ها می‌پردازیم.
هال فینی (Hal Finney)
هال فینی، یک پیشگام در حوزه رمزنگاری و یک سایفرپانک (Cypherpunk) برجسته بود. او اولین فردی بود که پس از ساتوشی، نرم‌افزار بیت‌کوین را اجرا کرد و اولین تراکنش بیت‌کوین را از ساتوشی دریافت نمود. سبک نوشتاری او و دانش فنی‌اش شباهت زیادی به ساتوشی ناکاموتو داشت. متاسفانه، فینی در سال ۲۰۱۴ به دلیل بیماری ALS درگذشت. او همواره ادعای اینکه ساتوشی است را رد می‌کرد، اما بسیاری او را محتمل‌ترین گزینه می‌دانند. می‌توانید درباره کارهای او در حوزه رمزنگاری در منابعی مانند مقالات فوربز بیشتر بخوانید.
دوریان ناکاموتو (Dorian Nakamoto)
در سال ۲۰۱۴، مجله نیوزویک در یک مقاله جنجالی، یک مهندس ژاپنی-آمریکایی به نام دوریان پرنتیس ساتوشی ناکاموتو را به عنوان خالق بیت‌کوین معرفی کرد. دوریان در همسایگی هال فینی زندگی می‌کرد و سابقه کار در پروژه‌های محرمانه دولتی را داشت. با این حال، او به شدت این ادعا را رد کرد و در مصاحبه‌ای گفت که هیچ ارتباطی با بیت‌کوین ندارد. بسیاری معتقدند این صرفاً یک تشابه اسمی بوده است.
نیک سابو (Nick Szabo)
نیک سابو یک دانشمند کامپیوتر و حقوقدان است که در سال ۱۹۹۸، مفهومی به نام “بیت گلد” (Bit Gold) را توسعه داد که بسیاری آن را پیش‌زمینه مستقیم بیت‌کوین می‌دانند. شباهت‌های مفهومی بین بیت گلد و بیت‌کوین و همچنین تحلیل‌های زبان‌شناسی بر روی نوشته‌های او، بسیاری را به این نتیجه رسانده که او ساتوشی ناکاموتو واقعی است. سابو نیز همواره این ادعا را رد کرده است. برای آشنایی با ایده‌های او می‌توانید وبلاگ او را مطالعه کنید.
کریگ رایت (Craig Wright)
کریگ رایت، یک دانشمند کامپیوتر استرالیایی است که از سال ۲۰۱۶ به طور علنی ادعا می‌کند که او ساتوشی ناکاموتو است. او چندین شکایت قانونی را برای اثبات ادعای خود و ثبت کپی‌رایت وایت‌پیپر بیت‌کوین مطرح کرده است. با این حال، او هرگز نتوانسته است مهم‌ترین مدرک را ارائه دهد: امضای یک پیام با استفاده از کلید خصوصی مربوط به بلاک‌های اولیه بیت‌کوین. جامعه کریپتو به طور گسترده ادعاهای او را رد می‌کند و او را یک شخصیت جنجالی می‌داند.
کیف پول ساتوشی ناکاموتو و ثروت افسانه‌ای او
یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های داستان ساتوشی، ثروت عظیم اوست. تخمین زده میشود که کیف پول ساتوشی ناکاموتو (یا بهتر بگوییم، مجموعه‌ای از کیف پول‌های او) حاوی حدود ۱ میلیون واحد بیت‌کوین است. این بیت‌کوین‌ها در سال‌های اولیه و زمانی که استخراج بسیار آسان بود، توسط او ماین شده‌اند. با توجه به قیمت‌های امروزی بیت‌کوین، این ثروت او را به یکی از ثروتمندترین افراد جهان تبدیل می‌کند.
مهم‌ترین نکته در مورد کیف پول ساتوشی ناکاموتو این است که این کوین‌ها از سال ۲۰۱۱ تاکنون هرگز جابجا نشده‌اند. این سکوت مطلق، پیامدهای مهمی دارد:
- تایید ناپدید شدن او: عدم حرکت این کوین‌ها، این نظریه را تقویت می‌کند که ساتوشی واقعاً ناپدید شده یا شاید درگذشته باشد.
- ثبات بازار: اگر این حجم عظیم از بیت‌کوین ناگهان وارد بازار شود، می‌تواند باعث سقوط شدید قیمت گردد. سکون این کوین‌ها به نوعی به ثبات بازار کمک کرده است.
- مدرکی علیه مدعیان: هرکسی که ادعا می‌کند ساتوشی است، باید بتواند با استفاده از کلیدهای خصوصی مربوطه، این کوین‌ها را جابجا کند. ناتوانی کریگ رایت در انجام این کار، بزرگترین دلیل بی‌اعتباری اوست.
برای درک بهتر از ماهیت بیت کوین و تاریخچه آن می‌توانید به منابع معتبری مانند Bitcoin.org مراجعه کنید.
ساتوشی بیت کوین چیست؟ و هر بیت کوین از چند ساتوشی تشکیل میشود؟
با افزایش قیمت بیت‌کوین، انجام معاملات کوچک با استفاده از یک واحد کامل بیت‌کوین غیرعملی شد. برای حل این مشکل، جامعه بیت‌کوین کوچکترین واحد قابل تقسیم این ارز دیجیتال را به افتخار خالق آن، “ساتوشی” نامید. بنابراین، پاسخ به سوال “هر بیت کوین از چند ساتوشی تشکیل میشود؟” بسیار ساده است:
یک بیت‌کوین برابر با ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ (صد میلیون) ساتوشی است.
این تقسیم‌پذیری بالا، بیت‌کوین را برای پرداخت‌های خرد (Micropayments) و استفاده روزمره در آینده مناسب می‌سازد. همانطور که یک دلار از صد سنت تشکیل شده، یک ساتوشی بیت کوین کوچکترین جزء سازنده آن است. وقتی شما مقدار کمی بیت‌کوین می‌خرید (مثلاً ۰.۰۰۱ بیت‌کوین)، در واقع شما مالک ۱۰۰,۰۰۰ ساتوشی شده‌اید.
چرا هویت واقعی ساتوشی ناکاموتو مهم نیست؟
با تمام این تفاسیر، شاید مهم‌ترین جنبه داستان ساتوشی ناکاموتو این باشد که هویت واقعی او دیگر اهمیتی ندارد. ناشناس ماندن او به بیت‌کوین اجازه داد تا به یک موجودیت مستقل و واقعاً غیرمتمرکز تبدیل شود. بیت‌کوین هیچ رهبر، مدیرعامل یا نقطه مرکزی ندارد که بتوان آن را تحت فشار قرار داد، کنترل کرد یا از کار انداخت. این کد است که حکومت می‌کند.
میراث ساتوشی، خود بیت‌کوین و فناوری بلاکچین است که الهام‌بخش هزاران پروژه دیگر شده و یک صنعت چند تریلیون دلاری را پایه‌گذاری کرده است. او راه‌حلی برای یک مشکل ارائه داد، آن را به دنیا هدیه کرد و سپس در سکوت ناپدید شد. این عمل، خود گواهی بر باور عمیق او به اصول تمرکززدایی و قدرت جامعه است. برای آشنایی بیشتر با اصول سایفرپانک که الهام‌بخش ساتوشی بود، می‌توانید مانیفست سایفرپانک را مطالعه کنید.
نتیجه‌گیری: میراث یک شبح دیجیتال
ساتوشی ناکاموتو یک معما باقی مانده است، یک شبح در ماشین که جهان را برای همیشه تغییر داد. چه او یک فرد باشد و چه یک گروه، چه زنده باشد و چه نباشد، تأثیر او غیرقابل انکار است. او نه تنها یک فناوری، بلکه یک جنبش فکری را آغاز کرد که مفاهیم پول، اعتماد و حاکمیت را به چالش می‌کشد. داستان آخرین پیام ساتوشی ناکاموتو و سکوت کیف پول ساتوشی ناکاموتو، به اسطوره او دامن زده است. اما در نهایت، بزرگترین دستاورد او این بود که نشان داد یک ایده قدرتمند، نیازی به یک چهره شناخته‌شده ندارد تا جهان را متحول کند.
